Botervatpoort
Gelegen aan de IJsselkade aan het einde van de Botervatsteeg. Gebouwd in de veertiende eeuw.
De Botervatspoort was eind februari 1840 de laatste poort die op het benedenstrooms gedeelte van de IJsselkade afgebroken is.
Tussen de Botervatspoort en de Louwenpoort deed zich de beste mogelijkheid voor een pal aan de IJssel gelegen handelskade te maken. Op deze relatief smalle plek stonden geen gebouwen tegen de binnenkant van de stadsmuur, wat overal elders wel het geval was, de handelskade zou later de naam Van Heutszplein krijgen. Bij een opgraving in 2005 is een deel van dit poortgebouw teruggevonden.
Botervatsteeg
Deze naam dankt de steeg aan het huis „het Bottervat” dat zich langs deze steeg uitstrekte van Buiten Nieuwstraat tot Buiten Hofstraat en dat voor het eerst in 1655 wordt genoemd
De oudst bekende naam met welke de steeg in 1438 al aangeduid werd, was Ziel- of Zijlsteeg, naar een zijl (sluis) waarover reeds gesproken wordt in een stuk uit 1342.
Uit latere stukken is bekend dat in de hoekhuizen van Nieuwstraat en Zijlsteeg, brouwerijen waren gevestigd. Naast de naam Zijlsteeg, die tot omstreeks 1675 de meest gangbare was, treffen we nog de naam Sint Lucassteeg aan in een stuk uit 1599.
Sint Lucas was de schutspatroon van het gilde waarin ondermeer de schilders, boekdrukkers en beeldhouwers waren opgenomen.
Het is mogelijk dat het huis waarin dit gilde zijn vergaderingen hield, in of bij de steeg gestaan heeft.
Op de plattegrond van Blaeu vinden we voor deze steeg de naam Jan Louwsjessteeg, waarschijnlijk genoemd naar burgemeester Johan Louwen, die leefde omstreeks 1570-1638.
De in 1840 afgebroken poort in de IJsselmuur, tegenover de steeg werd achtereenvolgens Zijlpoort, Johan Louwsen- en Botervatspoort genoemd.
Info over de Botervatsteeg uit “Gezichten in de straten van Kampen met een historische beschrijving” door H.W. van den Hoven, K. Schilder, D van der Vlis. 1986.
De poort op een schilderij van Claes Bellequin (1620->1663) (collectie Stedelijk Museum Kampen)
Diverse schilderijen tonen de Botervatpoort met een voorpoort, een muurdoorgang waarachter de poort met zijn doorgang lag, meestal werden voorpoorten als extra verdediging aangebracht om de achterliggende hoofddoorgang te versterken, of dit bij de Botervatpoort ook het geval was is onbekend het kan ook zijn dat een ruimte tussen voorpoort en hoofdpoort als beveiligde opslagplaats was gecreëerd en later is opgenomen in het bolwerk.
De poort waarschijnlijk op een schilderij van Claes Bellequin (1620->1663) (collectie onbekend)
